ĐOÀN KẾT VÀ THỎA HIỆP

Biết rơi xuống vực thẳm là có thể chết, nhưng nhờ sự đoàn kết những con kiến vượt qua được cành bên kia của một cây rừng để đi tìm nguồn sống mới

Khi tôi còn trong tù, ở các trại tạm giam không có truyền hình, báo chí duy chỉ ở PA92 - số 4 Phan Đăng Lưu, quận Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh - là có được thêm báo Tuổi trẻ, Thanh Niên, Pháp luật và Đời sống, Tiếp thị Gia Đình, và tạp chí Phụ Nữ, ngoài ra ở Khám Chí Hòa và Bố Lá chỉ báo Nhân dân. Thêm nữa, ở PA92 và Bố Lá còn có đài tiếng nói Việt Nam.

Nhưng ra đến trại giam thì có truyền hình. Chương trình truyền hình ở trại giam Xuyên Mộc được mở suốt tuần. Nhưng từ thứ Hai đến thứ Sáu chỉ mở từ lúc 17:20 đến 22:30 mỗi ngày, vì các phạm nhân hình sự phải đi làm đến 16:30 mới về, có khi đến 17:00. Chúng tôi được xem chung chỉ một chương trình VTV3. Còn thứ Bảy và Chủ nhật thì được mở suốt ngày đến 22:30, chỉ nghỉ trưa từ 11:30 đến 13:00, để mọi người nghỉ trưa. Cả thứ Bảy và Chủ nhựt ban ngày xem phim đủ thể loại được trại ghi lại các kênh HBO, Cinemax, hoặc đĩa đã được chép phim sẵn. Đến 17:20 thì chuyển sang VTV3.

Từ VTV3 đầu năm nay, tôi thấy có gameshow có tên "Không thỏa hiệp" vào lúc 17:20 đến 19:00 chiều thứ Bảy. Chương trình không hay ở cách dẫn của MC Đại Nghĩa, mà chỉ hay khi 3 thí sinh tranh nhau phần thưởng của mình. Vì chương trình chọn 3 người chơi hoàn toàn không quen biết nhau, nếu đi đến vòng cuối cùng họ phải trải qua 15 câu hỏi. Với số tiền thưởng tối đa là 300 triệu đồng. Nhưng số tiền thưởng không được chia đều mà chia theo tỷ lệ 10%, 30% và 60% cho 3 người chơi. 

Trong quá trình chờ cả 3 cùng thỏa hiệp 1 đáp án cho một câu hỏi, thời gian trôi qua cứ 1 gây sẽ mất 1% số tiền thưởng cho câu hỏi đó. Có 5 mức độ khó của câu hỏi qua 5 vòng: vòng 1 có 5 câu, vòng 2 có 4 câu, vòng 3 có 3 câu, vòng 4 có 2 câu và vòng 5 có 1 câu hỏi. Và dĩ nhiên tiền thưởng tăng lên theo độ khó từ 2 triệu 1 câu ở vòng 1, đến 50 triệu ở vòng 5 cho 1 câu hỏi.

Nhóm chơi được 2 quyền ưu tiên trả lời để không bị mất tiền theo thời gian khi cả 3 không thống nhất đáp án, nhưng 1 người chắc chắn 100% đáp án thì bấm quyền ưu tiên buộc 2 người còn lại phải tuân theo.dừng lúc nào họ thấy mình không thể đi tiếp để bảo toàn tiền thưởng chung cho cả 3 người.

Nhóm chơi chỉ được quyền sai 2 lần, nếu hết 2 lần sai đáp án thì nhóm chơi được quyền dừng cuộc chơi để bảo toàn tiền thưởng, và tính chuyện thỏa hiệp ăn chia. Theo người dẫn chương trình thì, 3 người chơi tự đánh giá mình, và đánh giá bạn chơi để đưa ra sự thỏa hiệp tiền thưởng theo tỷ lệ công lao, sự uyên bác và có công lớn nhất, nhì và ba trong trả lời đáp án.

Cuối cuộc chơi sẽ có 1 cuộc thương lượng trong 100 giây, để 3 người đi đến quyết định ai 60%, ai 30% và ai 10% được hưởng trong tổng số tiền thưởng. Cứ mỗi giây trôi qua, số tiền thưởng mất đi 1%. Nếu 100 giây đã hết, mà chưa thỏa hiệp được thì ra về tay trắng. Rất nhiều buổi phát hình cười ra nước mắt chỉ vì không thỏa hiệp, mặc dù số tiền thưởng lên đến hàng chục triệu đồng.

Người ta thỏa hiệp vì cùng nhau ăn chia hơn là cùng nhau sống chết

Kể chuyện này để nói về định nghĩa thỏa hiệp là gì?

Trong tiếng Việt Thỏa hiệp là Sự nhượng bộ, chấp nhận yêu cầu hoặc rút bớt yêu cầu để có được sự nhất trí giữa các bên có đỏi hỏi khác nhau nhằm cùng giải quyết vấn đề liên quan. Ví dụ: Thỏa hiệp nhằm kết thúc cuộc bãi công hoặc thỏa thuận để đi đến ký kết một hợp đồng. Lớn hơn tất cả là thỏa hiệp để giữ vững cơ đồ to lớn của một đảng phái cầm quyền ở các quốc gia dù đa nguyên tản quyền hay đơn nguyên tập quyền.

Thỏa hiệp là cùng đi đến cả các bên cùng thắng, mặc dù các bên chưa chắc đã hài lòng nhau trên nhiều mặt. Khi quyền lợi bị đẩy đến sự sống còn thì thỏa hiệp tan rã.

Tôi còn nhớ năm 2007, khi bà Hillary Clinton và ông Barack Obama còn đang kèn cựa nhau làm người đại diện cho đảng Dân Chủ ra tranh cử với đại diện đảng Cộng Hòa là ứng cử viên John Mc Cain, thì đảng Dân Chủ đã có cuộc họp để 2 ứng viên Hillary và Obama đi đến thỏa hiệp để ông Obama đại diện tranh với ông Mc Cain, còn bà Hillary sẽ được làm người thứ Hai trong chính quyền của ông Obama, nếu Obama đắc cử - chức Ngoại trưởng Hoa Kỳ. Và cú thỏa hiệp này đã đưa đảng Dân Chủ thành công mỹ mãn với 8 năm cầm quyền của Obama sau đó. Nhưng nhiệm kỳ 2 của Obama, bà Hillary từ chức để chuẩn bị cho cuộc tranh cử của riêng mình với Donald Trump năm 2016!

Cũng trong tiếng Việt, Đoàn kết có nghĩa là sự gắn kết bền chặt giữa các cá nhân với nhau trong một tập thể, là hội tụ lại, họp lại một cách hiệu quả cho một mục đích hoặc lý tưởng chung, "Kết thành một khối thống nhất, cùng hoạt động vì một mục đích hoặc lý tưởng chung" không chia rẽ. 

Đoàn kết cao hơn thỏa hiệp một nấc về mặt vật chất và cả tinh thần. Khi quyền lợi các bên bị đẩy đến đường cùng của sự sống còn thì các bên càng bện chặt vào nhau, để vượt qua nghịch cảnh, chứ không tan rã như các bên đồng thuận trong thỏa hiệp.

Từ 1930 đến nay các thành viên của đảng Cộng sản ở Việt Nam họ vừa biết thỏa hiệp lúc giải quyết vấn đề cá nhân và tập thể, nhưng cao hơn hết là khi đấu nhau đến một mất, một còn sự đoàn kết trong họ luôn xuất hiện đúng lúc. Đặc biệt ở đại hội đảng lần thứ XII vào đầu năm 2016 vừa qua.

Số đông mọi người, theo lý thuyết đám đông chỉ có 10% biết thỏa hiệp, và chỉ 1% biết đoàn kết. 99% không biết đoàn kết, và 90% không biết thỏa hiệp. Nó giải thích tại sao ở các quốc gia chậm tiến, lạc hậu luôn theo quy luật xã hội học là: lịch sử độc tài, mất tự do dân chủ lại quay về, mặc dù các tinh hoa ban đầu đấu tranh cho tự do dân chủ, độc lập dân tộc, nhưng khi họ chiến thắng, lấy được ngai vàng, họ lại trở thành kẻ độc tài, thậm chí cả một đảng phái độc tài cố giữ quyền lợi to lớn của cái riêng mà họ từng khinh bỉ, chê bai!

Lịch sử luôn lập lại! Đó là quy luật, định mệnh của các dân tộc kém văn minh, dân trí thấp. Vậy phải làm sao để dân tộc kém văn minh, có trình độ dân trí thấp thoát khỏi định mệnh này?

Đa Khoa Phước Sơn, 14:20 ngày thứ Sáu, 21 Aug, 2020