ZBIGNIEW KAZIMIERZ BRZEZINSKI LÀ AI?
Bài đọc liên quan:
Zbigniew Kazimierz Brzezinski sinh ra tại Warsaw, Ba Lan, vào ngày 28 tháng 3 năm 1928 mất ngày 26 tháng 5 năm 2017. Gia đình ông đến từ Brzeżany ở Galicia thuộc Tarnopol Voivodeship (khu vực hành chính) của miền đông Ba Lan (nay thuộc Ukraine). Thị trấn Brzeżany được cho là nguồn gốc của tên gia đình. Mẹ của Brzezinski là Leonia (nhũ danh La Mã) Brzezińska và cha là Tadeusz Brzeziński, một nhà ngoại giao Ba Lan đã được gửi đến Đức từ năm 1931 đến 1935; Do đó, Zbigniew Brzezinski đã chứng kiến sự trỗi dậy của Đức quốc xã trong những năm đầu đời.
Từ năm 1936 đến 1938, cha ông Tadeusz Brzeziński được gửi đến Liên Xô trong Cuộc thanh trừng vĩ đại của Joseph Stalin, và sau đó được Israel ca ngợi vì công việc giúp người Do Thái thoát khỏi Đức quốc xã. [1]
Năm 1938, Tadeusz Brzeziński được đưa đến Montreal làm tổng lãnh sự Ba Lan tại Canada. Năm 1939, Hiệp ước Ribbentrop của Molotov đã được Đức Quốc xã và Liên Xô đồng ý; sau đó hai cường quốc xâm chiếm Ba Lan. Hội nghị Yalta năm 1945 giữa các đồng minh đã phân bổ Ba Lan cho phạm vi ảnh hưởng của Liên Xô. Gia đình Brzezinski tỵ nạn chính trị tại Canada sau khi Ba Lan bị Liên Xô thâu tóm theo Hội nghị Yalta ký kết giữa Roosevelt – Churchill – Stalin với mục đích ăn chia thế giới sau thắng trận chiến tranh thế giới thứ II của 3 cường quốc Mỹ, Anh và Liên Xô.
Sau khi theo học tại trường Loyola High School ở Montreal, Zbigniew Brzezinski vào McGill University năm 1945 để lấy Bachelor và Master of Art (lần lượt nhận được vào năm 1949 và 1950). Luận án thạc sĩ của ông tập trung vào các quốc tịch khác nhau ở Liên Xô. [2] [3]
Kế hoạch của Brzezinski là theo đuổi các nghiên cứu sâu hơn ở Vương quốc Anh để chuẩn bị cho một sự nghiệp ngoại giao ở Canada đã bị bỏ qua, chủ yếu bởi vì ông đang chưa được là công dân Canada và thuộc thành phần bị theo dõi của các công dân tỵ nạn, nên không đủ điều kiện cho một học bổng mà ông đã giành được mở cho các môn học của Anh.
Zbigniew Brzezinski sau đó theo học tại Đại học Harvard để làm tiến sĩ với Merle Fainsod. Ông tập trung vào Liên Xô và mối quan hệ giữa Cách mạng Tháng Mười, nhà nước của Vladimir Lenin và hành động của Joseph Stalin. Ông đã nhận bằng tiến sĩ năm 1953; cùng năm đó, ông đi đến Munich và gặp Jan Nowak-Jezioranski, người đứng đầu Ba Lan của Đài Châu Âu Tự do. Sau đó, ông hợp tác với Carl J. Friedrich để phát triển khái niệm toàn trị như một cách để mô tả chính xác và mạnh mẽ hơn và phê phán Liên Xô vào năm 1956.
Chiến tranh thế giới thứ hai đã ảnh hưởng sâu sắc đến Zbigniew Brzezinski, người đã tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn: "Bạo lực phi thường xảy ra với Ba Lan đã ảnh hưởng đến nhận thức của tôi về thế giới, và khiến tôi nhạy cảm hơn với thực tế là chính trị thế giới là một cuộc đấu tranh cơ bản. "[4]
Ông là một nhà ngoại giao và nhà khoa học chính trị người Mỹ gốc Ba Lan. Ông từng làm cố vấn cho Tổng thống Lyndon B. Johnson từ năm 1966 đến năm 1968 và là Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Jimmy Carter từ năm 1977 đến 1981. Brzezinski thuộc trường phái quan hệ quốc tế hiện thực, đứng trong truyền thống địa chính trị của Halford Mackinder và Nicholas J. Spykman.[5]
Brzezinski là người tổ chức chính của Ủy ban ba bên. [6]
Các sự kiện chính sách đối ngoại lớn trong thời gian đương nhiệm của ông bao gồm bình thường hóa quan hệ với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (và cắt đứt quan hệ với Trung Hoa Dân Quốc về Đài Loan); việc ký kết Hiệp ước giới hạn vũ khí chiến lược thứ hai (SALT II); môi giới cho Hiệp định trại David; sự lật đổ nhà độc tài Mohammad Reza Pahlavi thân với Hoa Kỳ và khởi đầu cuộc Cách mạng Iran; sự khuyến khích của Hoa Kỳ đối với những người bất đồng chính kiến ở Đông Âu và bảo vệ nhân quyền nhằm làm suy yếu ảnh hưởng của Liên Xô; [7] việc vũ trang mujahideen để đối phó với cuộc xâm lược Afghanistan của Liên Xô; và việc ký kết Hiệp ước Torrijos đòi TT Carter từ bỏ quyền kiểm soát của Hoa Kỳ đối với Kênh đào Panama sau năm 1999.
Brzezinski từng là Giáo sư Chính sách đối ngoại như Giáo sư Robert E. Osgood tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Tiên tiến Paul H. Nitze của Johns Hopkins University(Paul H. Nitze School of Advanced International Studies)[7], một học giả tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế(Center for Strategic and International Studies, viết tắt: CSIS), và là thành viên của nhiều hội đồng khác nhau.
Là một giáo sư của Harvard, ông đã lập luận chống lại chính sách khôi phục của cố Tổng thống Dwight Eisenhower và John Foster Dulles, rằng sự đối kháng sẽ đẩy Đông Âu tiến xa hơn về phía Liên Xô. Các cuộc biểu tình của Ba Lan sau đó là Tháng Mười Ba Lan và Cách mạng Hungary năm 1956 đã làm một số người ủng hộ cho ý tưởng của Brzezinski rằng người Đông Âu có thể dần dần chống lại sự thống trị của Liên Xô. Năm 1957, ông đến thăm Ba Lan lần đầu tiên kể từ khi ông rời đi khi còn nhỏ, và chuyến thăm của ông đã khẳng định lại phán đoán của ông rằng sự chia rẽ trong khối Đông Âu là sâu sắc. Ông đã phát triển ý tưởng của mình, ông gọi là "tham gia hòa bình." Brzezinski trở thành công dân Mỹ nhập tịch vào năm 1958. [8]
Năm 1959, Harvard đã trao tặng Phó giáo sư cho Henry Kissinger thay vì Brzezinski.[9] Sau đó, ông chuyển đến thành phố New York để giảng dạy tại Columbia University. Tại đây, ông đã viết Khối Xô Viết: Thống nhất và Xung đột[10], tập trung nói về Đông Âu kể từ khi bắt đầu Chiến tranh Lạnh. Ông cũng dạy cho cựu Ngoại trưởng tương lai Madeleine Albright,[11] và bà góa phụ của ông là Emilie Brzezinski, là người gốc Séc, và ông cũng là người cố vấn trong những năm đầu ở Washington. Ông cũng trở thành thành viên của Hội đồng Quan hệ đối ngoại ở New York và gia nhập Tập đoàn Bilderberg.[12] Đây là nơi và là lúc ông bắt đầu thời kỳ ông bước vào chính trường Hoa Kỳ và thế giới toàn cầu với tư tưởng trong cuốn Hồi ký của ông xuất bản vào ngày 27 tháng 10 năm 2013: “Zbig: The Strategy and Statecraft of Zbigniew Brzezinski”, một cuốn sách đáng đọc cho mọi người trên toàn cầu, vì những gì từ sau chiến tranh thế giới II, mà cụ thể là từ 1967 đến Liên Xô sụp đổ là từ chiến lược của ông!
Theo Zbigniew Brzezinski thì thế giới lúc bấy giờ là một sự phân tranh giữa 3 quốc gia: Mỹ, Liên Xô và Trung Hoa. Kéo Trung Hoa về Mỹ, ắt Liên Xô sẽ sụp, khi mà bất đồng trong sự thống nhất của khối cộng sản do Liên Xô cầm đầu đang trên đà tan rã. Trong cuộc tranh giành Trung Hoa này, buộc Hoa Kỳ phải hy sinh những con tốt trên bàn cờ chính trị thế giới theo đúng nghĩa của tư tưởng George Washington: “Hoa Kỳ không có bạn vĩnh viễn và cũng không có kẻ thù vĩnh viễn.”[13]
Ông xuất hiện thường xuyên với tư cách là một chuyên gia trong chương trình PBS The NewsHour với Jim Lehrer, ABC News 'This Week với Christiane Amanpour, và trên MSN Joe's Morning Joe, nơi con gái của ông, Mika Brzezinski, là đồng sở hữu. Ông là người ủng hộ tiến trình Prague. [14] Con trai cả của ông, Ian Brzezinski, là một chuyên gia chính sách đối ngoại, và con trai út của ông, Mark Brzezinski, là Đại sứ Hoa Kỳ tại Thụy Điển từ năm 2011 đến 2015.
Để nói thêm về Zbigniew Brzezinski tôi xin trích bài viết của Tiến sĩ Chi Wang là đồng chủ tịch của Quỹ Chính sách Hoa Kỳ-Trung Hoa viết trên trang Diploma khi ông Zbigniew Brzezinski qua đời như sau:[15]
“Tiến sĩ Brzezinski luôn là một người đàn ông khiêm tốn và kín đáo, không tìm kiếm lời khen hay sự chú ý cho vô số thành tích của mình. Tuy nhiên, di sản của ông không nên bị lãng quên. Tác động mà ông đã tạo ra cho Hoa Kỳ và Trung Hoa nên được ghi nhớ và dành sự quan tâm mà nó xứng đáng.
Tiến sĩ Brzezinski nên được nhớ đến như một nhà chiến lược chính trị, cố vấn có ảnh hưởng và học giả toàn cầu được kính trọng. Ông theo đuổi những nỗ lực của mình với sự chính trực, trung thực và khiêm tốn. Một số thành tựu quan trọng của ông có thể được thể hiện rõ nhất qua văn bản của Huân chương Tự do của Tổng thống do Tổng thống Jimmy Carter trao cho ông năm 1981, trong đó có đoạn:
“Zbigniew Brzezinski phục vụ đất nước và thế giới. Một tác giả và kiến trúc sư về các vấn đề thế giới, tầm nhìn chiến lược của ông về mục đích hợp nhất của Mỹ với mục đích hợp nhất với sức mạnh. Sự lãnh đạo của ông đã là công cụ trong việc xây dựng hòa bình và chấm dứt sự ghẻ lạnh của người dân Trung Hoa và Hoa Kỳ. Nhưng trên tất cả, ông đã giúp thiết lập cho quốc gia của chúng ta – Trung Hoa - không thể từ bỏ trong một tiến trình tôn vinh cam kết tuân thủ các quyền con người của Hoa Kỳ.”
Đối với tôi, Tiến sĩ Brzezinski sẽ luôn đồng nghĩa với việc bình thường hóa Hoa Kỳ-Trung Hoa. Trong khi có rất nhiều sự chú ý, xứng đáng như vậy, thì việc bình thường hóa quan hệ Hoa Kỳ-Trung Hoa lại được trao cho vai trò của Tiến sĩ Henry Kissinger và Tổng thống Richard Nixon trong việc mở mối quan hệ với Trung Hoa và TT Carter để chính thức bình thường hóa quan hệ, phần cốt lõi mà Tiến sĩ Brzezinski đóng góp thường bị bỏ qua. Tôi rất vinh dự được làm quen với chính quyền Nhà Trắng trong nhiệm kỳ tổng thống của TT Carter, và thấy được những ảnh hưởng của Tiến sĩ Brzezinski vào chính sách của TT Carter đối với Trung Hoa.
Vào thời điểm đó, tôi là bạn tốt với Michel Oksenberg (1938-2001), người từng phục vụ dưới quyền của Tiến sĩ Brzezinski trong Hội đồng An ninh Quốc gia của TT Carter, với tư cách là cố vấn các vấn đề châu Á. Trong thời gian ở Hội đồng An ninh Quốc gia, tôi và Oksenberg thường gặp nhau và nói về mối quan hệ Hoa Kỳ-Trung Hoa. Từ những cuộc trò chuyện này, rõ ràng Oksenberg và Brzezinski đều ủng hộ việc bình thường hóa, cho rằng họ có thể tìm ra cách giải quyết câu hỏi về mối quan hệ của Hoa Kỳ với Đài Loan. Họ cũng hy vọng sẽ thúc đẩy giao lưu giữa người với người và tăng số lượng sinh viên Trung Hoa học tập tại Hoa Kỳ.”
TÀI LIỆU THAM KHẢO:(Cho phần 2 này và sẽ được liên tục các số tiếp theo của từng phần)
1. Zbigniew Brzezinski, foreign policy intellectual who served as president Carter’s national security adviser, dies at 89. Washington Post.
2. Yong, Tang (March 20, 2006). ""Agenda for constructive American-Chinese dialogue huge": Brzezinski". People's Daily. Retrieved December 30, 2010.
3. Brzezinski, Zbigniew (1950). Russo-Soviet Nationalism (Thesis). McGill University.
4. Al Jazeera: One on One – Zbigniew Brzezinski on YouTube
5. Seiple, Chris (November 27, 2006). "Revisiting the Geo-Political Thinking of Sir Halford John Mackinder: United States–Uzbekistan Relations 1991–2005" (PDF). Archived from the original (PDF) on August 28, 2017. Retrieved August 18, 2014.
6. Sklar, Holly. "Founding the Trilateral Commission: Chronology 1970-1977". Trilateralism: The Trilateral Commission and Elite Planning for World Management. Boston: South End Press, 1980.
7. Johns Hopkins University's School of Advanced International Studies
8. "Brzezinski, Zbigniew 1928–". Social networks and archival context. University of Virginia. Retrieved May 10, 2017.
9. Lewis, Daniel (May 27, 2017). "Zbigniew Brzezinski, National Security Adviser to Jimmy Carter, Dies at 89". The New York Times.
10. Brzezinski, Zbigniew. Soviet Bloc: Unity and Conflict. Publisher: Harvard University Press; 2 edition (January 1, 1967)
11. Albright, Madeleine (2003). Madam Secretary. Hyperion. p. 57.
12. Zbig: The Strategy and Statecraft of Zbigniew Brzezinski Edited by Charles Gati with a forword by President Jimmy Carter – 27 Oct. 2013. p.12
13. Degregorio, A. William. The complete book of U.S Presidents. Barricade Book INC, New York, 1993. P.48
14. "Prague Declaration on European Conscience and Communism":
15. Wang, Chi: How Zbigniew Brzezinski Shaped US-China Relations. The Diplomat.
Tư Gia, 12:06, 31 May, 2020
){kind=link}
0 Nhận xét