Ngày đăng: [Friday, February 18, 2011]
Bài viết của Achim Steiner là giám đốc điều hành Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP).
Tôi dịch bài này để dành riêng tặng EVN trong chiến lược ổn định và phát triển ngành điện Việt Nam và chung tặng cho chính phủ trong việc xây dựng một nền kinh tế sạch và xanh, mà không chạy theo và copy những sai lầm của những nước mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ đã và đang phá hủy sự sống của chính mình.
Nairobi - Chỉ hai năm qua, ý tưởng về một "nền kinh tế xanh" - với những mắt xích để phát triển bền vững và xoá đói giảm nghèo - đã là một ý tưởng thú vị để đạt được cả hai vấn đề hàng đầu tại Hội nghị sắp tới của Liên Hợp Quốc về Phát triển bền vững, hay còn gọi là hội nghị Rio +20.
Nhiều người có thể tự hỏi liệu các nền kinh tế xanh chỉ là làm đẹp lòng bằng uyển ngữ hay là một con đường thực sự mới cho một thế giới sạch có nồng độ carbon trong bầu khí quyển thấp, hiệu quả, và một thế kỷ XXI bền vững? Đây là sự từ giã các mô hình phát triển của quá khứ mà những người ủng hộ đã tuyên bố, hay chỉ là câu chuyện bình mới rượu cũ cho môi trường?
Ví dụ, nhiều người chế giễu cho rằng năng lượng mặt trời có thể làm được bất cứ điều gì, nhưng nó chỉ là một dạng kích cầu của thị trường hay chỉ là một con voi trắng rất tốn kém thích hợp cho những kẻ u mê, thổi phồng quá đáng rằng năng lượng mặt trời làm môi trường tốt hơn. Nhưng có lẽ câu trả lời có thể được tìm thấy ở những thay đổi đặc biệt diễn ra trong các lĩnh vực điện và năng lượng trên thế giới trong thời kỳ quá độ này. Năm 2002, một quỹ cổ phần tư nhân ước tính rằng việc lắp đặt mặt trời quang điện (Photovoltaic: PV) mỗi năm ở các lĩnh vực có thể đạt 1,5 gigawatt (GW) vào năm 2010. Trong thực tế, con số này đã lên đến 17,5 GW được lắp đặt trong năm 2010, tăng 130% so với năm 2009. Và việc lắp đặt PV mới được dự báo sẽ tăng hơn nữa trong năm nay, có lẽ 20.5GW, làm cho năng lực toàn cầu đạt đến khoảng 50 GW - tương đương với khoảng 15 lò phản ứng hạt nhân.
Tất cả điều này không chỉ xảy ra ở các nền kinh tế phát triển như Đức, Tây Ban Nha, và Hoa Kỳ, mà cả ở các nước như Bangladesh, Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ, Mexico, và Ma-rốc. Thật vậy, theo ước tính của nghiên cứu thị trường đa truyền thông (IP Multimedia Subsystem Market Research: IMS Market Research), hơn 30 quốc gia sẽ là một phần của cuộc cách mạng năng lượng mặt trời đang nổi lên vào năm 2015.
Không có cái gì là xảy ra tình cờ. Một số quốc gia đã dịch chuyển sớm để đi theo chiều hướng năng lượng của một nền kinh tế xanh, và đã giới thiệu các chính sách công cộng cần thiết và ưu đãi. Đáng kể là năng lực sản xuất đã được thêm vào, trong khi đã làm giảm một nửa chi phí sản xuất trong hai năm qua. Trong thực tế, giá thành lắp đặt PV giảm một nửa trong năm nay.
Một nhà máy điện hạt nhân có thể mất 10-15 năm để xây dựng, và một trạm điện đốt than khoảng năm năm. Trong khi đó, một nhà máy năng lượng mặt trời công suất cỡ trung 5-10 negawatts(*), giờ chỉ mất khoảng ba tháng để có được từ giai đoạn lập kế hoạch để xây dựng. Với sự ra đời của mạng lưới thông minh và giá cả thị trường tự do, năng lượng mặt trời PV có vẻ như vị thế tốt để cung cấp các giải pháp được nhanh chóng xây dựng và mở rộng.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế ước tính rằng, để đạt được phổ cập điện vào năm 2030, khoảng 330 tỷ đô la cho việc cần thiết trong đầu tư bổ sung mỗi năm trong lĩnh vực năng lượng. Có vẻ như rất nhiều tiền, đặc biệt là trong bối cảnh của cuộc khủng hoảng kinh tế và tài chính vẫn còn gây phiền hà cho phần lớn trên thế giới. Nhưng trong năm 2010, mới chỉ đầu tư vào năng lượng mặt trời PV là khoảng 89 tỷ. Nhiều tỷ đô la đầu tư đã dành cho các trang trại mới, các nhà máy địa nhiệt, và một loạt các công nghệ khác năng lượng tái tạo.
Những chồi non của một nền kinh tế xanh đang xuất hiện trên các lĩnh vực năng lượng, nó được thúc đẩy bởi những lo ngại về thay đổi khí hậu, ô nhiễm không khí, và an ninh năng lượng - cũng như mong muốn tạo ra một thế hệ năng lượng mới có tính cạnh tranh, thúc đẩy sự tăng trưởng việc làm. Chúng cũng có thể được thấy trong sự phát triển những ngành công nghiệp tái chế tại Hàn Quốc, hoặc cách Indonesia làm rừng trong quy hoạch xã hội và kinh tế. Thách thức đối với hội nghị Rio +20 là để thống nhất về một loạt các chính sách hướng tới tương lai, có thể được triển khai tại một phần hoặc toàn bộ để đẩy nhanh tất cả những điều này.
Tại Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc của các Bộ trưởng Môi trường toàn cầu sắp tới tại Diễn đàn Nairobi, Kenya, chúng tôi sẽ khởi động một đóng góp mang tính bước ngoặt cho cuộc tranh luận này, với việc phát động một Chương trình chuyển dịch đến nền kinh tế xanh. Báo cáo, phân tích làm thế nào một sự đầu tư toàn cầu với 2% GDP toàn cầu cho nền kinh tế xanh, giúp mở ra tăng trưởng kinh tế và đạt kết quả xã hội tích cực, trong khi vẫn giữ sự vững bền bản sắc một hành tinh xanh.
Đặc biệt, những lựa chọn có tính kích thích 10 lĩnh vực của xã hội - từ nông nghiệp, thủy sản, và rừng, đến giao thông vận tải và xây dựng - những lĩnh vực chính mà các nước phát triển mong muốn. Và chúng cũng liên quan đến việc điều hành nền kinh tế thị trường.
Luôn luôn có những người với nụ cười hoài nghi khái niệm của một nền kinh tế xanh, và từ chối thay đổi tư duy. Hãy để thời gian đưa các con số cụ thể lên bàn và chỉ ra cách tiến bộ trong năng lượng mặt trời để chứng minh rằng họ sai.
Ghi chú của người dịch: (*) negawatt power là đơn vị tính của điện năng lượng mặt trời.
Bài dịch của BS Hồ Hải - Asia Clinic, 12h24', ngày thứ Sáu, 18/02/2011
Nhiều người có thể tự hỏi liệu các nền kinh tế xanh chỉ là làm đẹp lòng bằng uyển ngữ hay là một con đường thực sự mới cho một thế giới sạch có nồng độ carbon trong bầu khí quyển thấp, hiệu quả, và một thế kỷ XXI bền vững? Đây là sự từ giã các mô hình phát triển của quá khứ mà những người ủng hộ đã tuyên bố, hay chỉ là câu chuyện bình mới rượu cũ cho môi trường?
Ví dụ, nhiều người chế giễu cho rằng năng lượng mặt trời có thể làm được bất cứ điều gì, nhưng nó chỉ là một dạng kích cầu của thị trường hay chỉ là một con voi trắng rất tốn kém thích hợp cho những kẻ u mê, thổi phồng quá đáng rằng năng lượng mặt trời làm môi trường tốt hơn. Nhưng có lẽ câu trả lời có thể được tìm thấy ở những thay đổi đặc biệt diễn ra trong các lĩnh vực điện và năng lượng trên thế giới trong thời kỳ quá độ này. Năm 2002, một quỹ cổ phần tư nhân ước tính rằng việc lắp đặt mặt trời quang điện (Photovoltaic: PV) mỗi năm ở các lĩnh vực có thể đạt 1,5 gigawatt (GW) vào năm 2010. Trong thực tế, con số này đã lên đến 17,5 GW được lắp đặt trong năm 2010, tăng 130% so với năm 2009. Và việc lắp đặt PV mới được dự báo sẽ tăng hơn nữa trong năm nay, có lẽ 20.5GW, làm cho năng lực toàn cầu đạt đến khoảng 50 GW - tương đương với khoảng 15 lò phản ứng hạt nhân.
Tất cả điều này không chỉ xảy ra ở các nền kinh tế phát triển như Đức, Tây Ban Nha, và Hoa Kỳ, mà cả ở các nước như Bangladesh, Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ, Mexico, và Ma-rốc. Thật vậy, theo ước tính của nghiên cứu thị trường đa truyền thông (IP Multimedia Subsystem Market Research: IMS Market Research), hơn 30 quốc gia sẽ là một phần của cuộc cách mạng năng lượng mặt trời đang nổi lên vào năm 2015.
Không có cái gì là xảy ra tình cờ. Một số quốc gia đã dịch chuyển sớm để đi theo chiều hướng năng lượng của một nền kinh tế xanh, và đã giới thiệu các chính sách công cộng cần thiết và ưu đãi. Đáng kể là năng lực sản xuất đã được thêm vào, trong khi đã làm giảm một nửa chi phí sản xuất trong hai năm qua. Trong thực tế, giá thành lắp đặt PV giảm một nửa trong năm nay.
Một nhà máy điện hạt nhân có thể mất 10-15 năm để xây dựng, và một trạm điện đốt than khoảng năm năm. Trong khi đó, một nhà máy năng lượng mặt trời công suất cỡ trung 5-10 negawatts(*), giờ chỉ mất khoảng ba tháng để có được từ giai đoạn lập kế hoạch để xây dựng. Với sự ra đời của mạng lưới thông minh và giá cả thị trường tự do, năng lượng mặt trời PV có vẻ như vị thế tốt để cung cấp các giải pháp được nhanh chóng xây dựng và mở rộng.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế ước tính rằng, để đạt được phổ cập điện vào năm 2030, khoảng 330 tỷ đô la cho việc cần thiết trong đầu tư bổ sung mỗi năm trong lĩnh vực năng lượng. Có vẻ như rất nhiều tiền, đặc biệt là trong bối cảnh của cuộc khủng hoảng kinh tế và tài chính vẫn còn gây phiền hà cho phần lớn trên thế giới. Nhưng trong năm 2010, mới chỉ đầu tư vào năng lượng mặt trời PV là khoảng 89 tỷ. Nhiều tỷ đô la đầu tư đã dành cho các trang trại mới, các nhà máy địa nhiệt, và một loạt các công nghệ khác năng lượng tái tạo.
Những chồi non của một nền kinh tế xanh đang xuất hiện trên các lĩnh vực năng lượng, nó được thúc đẩy bởi những lo ngại về thay đổi khí hậu, ô nhiễm không khí, và an ninh năng lượng - cũng như mong muốn tạo ra một thế hệ năng lượng mới có tính cạnh tranh, thúc đẩy sự tăng trưởng việc làm. Chúng cũng có thể được thấy trong sự phát triển những ngành công nghiệp tái chế tại Hàn Quốc, hoặc cách Indonesia làm rừng trong quy hoạch xã hội và kinh tế. Thách thức đối với hội nghị Rio +20 là để thống nhất về một loạt các chính sách hướng tới tương lai, có thể được triển khai tại một phần hoặc toàn bộ để đẩy nhanh tất cả những điều này.
Tại Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc của các Bộ trưởng Môi trường toàn cầu sắp tới tại Diễn đàn Nairobi, Kenya, chúng tôi sẽ khởi động một đóng góp mang tính bước ngoặt cho cuộc tranh luận này, với việc phát động một Chương trình chuyển dịch đến nền kinh tế xanh. Báo cáo, phân tích làm thế nào một sự đầu tư toàn cầu với 2% GDP toàn cầu cho nền kinh tế xanh, giúp mở ra tăng trưởng kinh tế và đạt kết quả xã hội tích cực, trong khi vẫn giữ sự vững bền bản sắc một hành tinh xanh.
Đặc biệt, những lựa chọn có tính kích thích 10 lĩnh vực của xã hội - từ nông nghiệp, thủy sản, và rừng, đến giao thông vận tải và xây dựng - những lĩnh vực chính mà các nước phát triển mong muốn. Và chúng cũng liên quan đến việc điều hành nền kinh tế thị trường.
Luôn luôn có những người với nụ cười hoài nghi khái niệm của một nền kinh tế xanh, và từ chối thay đổi tư duy. Hãy để thời gian đưa các con số cụ thể lên bàn và chỉ ra cách tiến bộ trong năng lượng mặt trời để chứng minh rằng họ sai.
Ghi chú của người dịch: (*) negawatt power là đơn vị tính của điện năng lượng mặt trời.
Bài dịch của BS Hồ Hải - Asia Clinic, 12h24', ngày thứ Sáu, 18/02/2011
0 Nhận xét