HAI BÀI THƠ MẤT GIẢI

Ngày đăng: [Sunday, March 07, 2010]

Sẽ không có entry này nếu không có ngày Quốc tế Phụ nữ 08/3. Và cũng sẽ không có entry này nếu hai bài thơ không có hình bóng người phụ nữ Việt. Một hình bóng Mẹ thời bom đạn, và một hình bóng những cô gái thời hôm nay. Tối nay rảnh tôi sẽ viết một bài cho phụ nữ, những người mà tôi luôn trân trọng và quí mến. Nhưng bây giờ phải phá lệ để xin copy và past 2 bài thơ này về nhà làm tư liệu cho thời sau 24 năm đổi mới. Sự việc như thế nào thì có các bạn biết nguồn cơn bàn luận. Còn tôi, tôi chỉ ghi nhận tính hiện sinh trong triết học của hai bài thơ.

Bài Thời đất nước gian lao của Nguyễn Việt Chiến mất giải Văn Nghệ Quân Đội cuối năm 2009

Thời đất nước gian lao  

Nguyễn Việt Chiến

Chúng đã ngủ cả rồi

những con hươu bị bóng đêm săn đuổi

chúng đang gác cặp sừng lên vầng trăng cuối tháng

rồi nằm mơ về một cánh rừng 

không có thuốc đạn và súng săn

Họ đã ngủ cả rồi

những người lính bị chiến tranh săn đuổi

họ nằm mơ gặp lại bầy hươu 

gác sừng lên người bạn vô danh

trên cánh rừng đã chết

Chỉ còn lại vầng trăng và giấc ngủ 

chỉ còn lại dấu vết cuối cùng của bầy hươu bị săn đuổi

chỉ còn lại câu thơ thầm lặng 

về những người đã ra đi

Chỉ còn lại những gì không còn lại

bởi người  đau đớn nhất sau chiến tranh

không ai khác ngoài mẹ của chúng ta

những đứa con không trở về

hoà bình dưới mưa phùn

được đắp bằng cỏ non và nước mắt

  *

*   *

Đêm đêm

những người con ngỡ đã đi thật xa

đang lặng lẽ trở về 

họ lẫn vào gió vào sương đêm

không cần an ủi

họ chẳng ồn ào như lời ca sôi sục ngày ra đi

Họ còn nguyên tuổi trẻ

những người lính chưa tiêu phí một xu mơ ước

chưa tiêu hoài một đồng thanh xuân

Họ trở về tìm lại 

trang sách học trò đêm đêm còn thao thức

trên  cánh đồng tiếng Việt ngàn năm

Mẹ lại thấy chúng con về 

như cánh cò tuổi thơ lưu lạc

đã bao ngày phải xa rời thôn ổ yêu thương

chúng con trở về tìm lại

giọt nước mắt xót xa và đắng cay của mẹ

Một bên là núi sông ngăn cách

còn bên kia là bóng đêm chiến tranh

vẫn biết đạn bom không có mắt

vẫn biết hận thù không thể phân biệt nổi 

đâu là hoa sen và đâu là bùn tối

nhưng các anh vẫn phải ra đi

Các anh phải ra đi 

lời ru chùa Tây Phương 

những La Hán mặt buồn

người thợ mộc xứ Đoài 

lấy thân xác hom hem của mình làm mẫu vẽ

ba mươi sáu dẻo xường sườn 

réo rắt tấu lên bản đàn tam thập lục

người gẩy đàn thì đau đớn

mà bản nhạc viết cho đàn lại reo vui

  *

*   *

Mẹ đã sống dưới mưa phùn ảm đạm

những ngày dài nghèo đói quắt quay

Mẹ thiếu sữa sinh đứa con thiếu tháng

Tổ quốc xanh xaoTổ quốc hao gầy

Mẹ có mặt trong dòng người nhẫn nại

lặng lẽ xếp hàng từ mờ sớm tới đêm hôm

Mẹ lần hồi thời cơm tem gạo phiếu

nuôi lớn những người con 

rồi gửi tới chiến trường

Mẹ đã khóc lúc rời ga Hàng Cỏ

những đoàn tầu hun hút tuổi hai mươi

một thế hệ hồn nhiên không biết chết

chưa từng yêu khi gục ngã cuối trời

Mẹ ở lại với sông Hồng tần tảo

áo phù sa lam lũ tháng ngày

câu quan họ cất trong bồ thóc cũ

sông Cầu trôi như một tiếng thở dài…

  *

*   *

Tàu xuyên đêm

tiếng gió xé bánh xe lăn quần quật

đêm nay họ trở lại một thời gian lao

đường vào Nam hun hút những chuyến tầu

máu rất đỏ tuổi hai mươi nằm lại

câu hát bảo:

tuổi hai mươi những người đi trẻ mãi 

câu thơ bảo:

đất nước hình cánh võng mẹ ru ta

Và ở hai đầu đêm võng mắc dọc rừng già

trăng cũng sốt rét rừng như ta sốt

trăng mất máu như bạn ta thủa trước

dọc cánh rừng na-pan

Sông Thạch Hãn 

nước mùa này còn ấm

và các anh trong suốt

những người hy sinh thời gian lao

Mây Quảng Trị

mùa này vẫn một mầu huệ trắng

trên Cổ Thành

như  ngày các anh ngã xuống

những người hy sinh thời gian lao

Và mưa gió Trường Sơn 

mùa này vẫn tắm gội

những người con nằm lại

thời đất nước gian lao

Những cánh rừngcuối thu ngủ dưới mưa phùn

đất nước tôi những người nằm trong đất

chất phác như bùn hồn nhiên như cỏ

buồn đau không còn thở than

Những ngọn sóng đất đai lưu giữ mọi thăng trầm

người chép sử ngàn năm là bùn đất

kiên trì và nhẫn nại

máu của người là mực viết thời gian.  

Còn bài Trăng nghẹn của Hoài Tường Phong mất giải mất giải nhất cuộc thi thơ Đồng Bằng Sông Cửu Long mùa xuân 2010 vừa rồi.

Trăng nghẹn

Hoài Tường Phong

Mẹ sinh tôi vào một đêm rằm mưa gió ngày xưa,
Lúc chào đời đã lỡ hẹn cùng vầng trăng viên mãn.
Vùng tản cư hồi nầy ruộng hoang nhà trống,
Rước được bà mụ vườn, ngoại cực trần thân.

Tôi lớn trong quê mùa như cây tạp vườn hoang,
Bảy tuổi biết leo lưng trâu, không từng ngồi xe đạp.
Không biết lời bải buôi để mua lòng người khác,
Nên thua thiệt cả đời vì không thể dối lừa ai.

Ngơ ngác buổi ra thành, trước cuộc sống đua chen,
Mười năm sau chưa gội rửa cho mình thành dân chợ.
Lớp phèn hết bám chân, nhưng chất chân quê vẫn còn đó,
Tôi tranh thủ những tháng hè, thích về lại thăm quê.

Bè bạn theo đuôi trâu một thời, mơ ước nhìn tôi,
Tưởng tôi thoát kiếp ngài, nhởn nhơ hóa bướm.
Tôi nhìn vẻ hồn nhiên của đám bạn xưa thèm quá,
Cộng một chút phù hoa đâu thêm lớn tâm hồn.

Mỗi lần về quê bè bạn cũ lại vắng hơn,
Gái mười bảy đã lấy chồng, trai hai mươi đòi vợ.
Cô bạn xưa nách con ngang nhà mua chịu rượu,
Đôi mắt ướt một thời bẽn lẽn ngó bàn chân.

Xóm bên sông nhiều cô gái rời quê,
Về thăm nhà xênh xang lụa là hàng hiệu.
Vài căn nhà xây, đổi đời nhờ những đồng tiền báo hiếu,
Khởi sắc một vùng quê sao nghe có chút bùi ngùi.

Đồng bằng quê hương tôi nhiều cái nhất ngậm ngùi:
Sản lượng lúa nhiều, vùng cá ba sa lớn nhất,
Đầu tư văn hóa thấp và khó nghèo cũng nhất,
Và cũng dẫn đầu, những cô gái lấy chồng xa.

Chập tối buồn ra nhìn bến nước cô đơn,
Vầng trăng vừa lên đã bị mây mưa vần vũ.
Tôi chợt nhớ lần lỗi hẹn đầu đời, trăng cũ,
Vầng trăng nghẹn hoài, chưa tỏa sáng một vùng quê.

Asia Clinic, 14h34' ngày 07/3/2010