MỘT TRIẾT LÝ GIÁO DỤC CHO VIỆT NAM

Ngày đăng: [Saturday, February 20, 2016]

MỞ ĐẦU

Ngày 11/04/2014, tôi viết bài: "Cần một quỹ Tây du cho thế hệ trẻ Việt Nam". Sau đó, ngày 05/5/2014, Quỹ Tây Du - Go West Foundation - đã ra đời là nhờ sự tâm huyết và đồng lòng của 5 con người. Trong hơn 1 năm 9 tháng qua, Quỹ Tây Du đã đi vào hoạt động với nhiều sự kiện đáng nhớ, và hiện nay, nó đã đi vào hoạt động ổn định.

Nhưng hiến chương của Quỹ Tây Du có 3 vấn đề lớn:

1. Huy động tài chính từ lòng hảo tâm của người Việt trên toàn thế giới để hỗ trợ học bổng cho tài năng trẻ Việt Nam du học ở các quốc gia phương tây và Bắc Mỹ

2. Thành lập hệ thống trường từ bậc mầm non đến đại học tại Việt Nam để đưa ra một triết lý giáo dục của Việt Nam, mà lâu nay chưa rõ ràng.

3. Thành lập hệ thống bệnh viện tại Việt Nam nhằm phụ vụ cho việc an sinh xã hội dưới một nền tảng nhân bản, khoa học.

Nhưng do sự ràng buộc của By-Law của Quỹ Tây Du cam kết với luật tiểu bang và liên bang Hoa Kỳ, Quỹ Tây Du không được làm việc có lợi nhuận. Vấn đề thứ nhất là phù hợ. Nhưng 2 vấn đề sau lại là một nhiệm vụ bất khả thi với tình hình văn hóa, xã hội và kinh tế của Việt Nam và của cả thế giới nói chung hiện nay, nếu không thực hiện dưới tiêu chí có lợi nhuận. Chính điều này, ngày 18/02/2016, Hội đồng thành viên chủ chốt của Quỹ Tây Du đã họp, và đi đến quyết định: Việc Từ Nhiệm và Ra khỏi Go West Foundation của 2 vợ chồng tôi, nhằm để chúng tôi chuyển sang chuyên tâm lo 2 vấn đề lớn mà hiến chương của Quỹ Tây Du không thể thực hiện được.

MỘT TRIẾT LÝ GIÁO DỤC CHO VIỆT NAM

Trong một bài viết của James Kaminsky ở Harvard University có nhan đề: "A PRE-HISTORY OF EDUCATIONAL PHILOSOPHY IN THE UNITED STATES: 1861 TO 1914" - Một tiền sử về triết lý giáo dục của Hoa Kỳ ở giai đoạn 1861 đến 1914 - ông cho rằng: Giai đoạn đầu thành lập nước Mỹ từ 1861 đến 1914 là giai nđoạn mà nền giáo dục Hoa Kỳ đi theo 3 triết lý quan trọng là:

1. Tuân theo luât lệ của chính quyền đưa ra.

2. Tinh thần dân túy.

3. Chủ nghĩa phát triển theo thực tế cuộc sống của thời đại công nghiệp.

Nhưng sau đó, từ phong trào khai phóng ở Dartmouth College mà nước Mỹ có triết lý giáo dục theo 3 tư tưởng:

1. Khai phóng.

2. Thực tế.

3. Nhân bản.

Nhưng không phải tất cả các tiểu bang và trường học ở Hoa Kỳ và Canada đều đi theo 3 tư tưởng trên của Triế lý giáo dục Hoa Kỳ. Các đại học thuộc Liberal of Art College thì đi đúng 3 tư tưởng này. Các University thì họ chủ yếu đầu tư nghiên cứu và dài hơi hơn.

Chính quyền Việt Nam Cộng Hòa ở miền Nam Việt Nam trước ngày 30/4/1975 đã đưa ra một triết lý giáo dục có 3 tư tưởng giáo dục làm nền tảng và họ đã tạo ra không ít những tài năng:

1. Khai phóng.

2. Nhân bản.

3. Dân tộc.

Việt Nam ngày nay chưa có triết lý giáo dục, mà chỉ là nghị quyết của đảng cầm quyền như ông đương kiêm bộ trưởng giáo dục đã khẳng định: "Tôi xin khẳng định triết lý trực tiếp của giáo dục chúng ta là Nghị quyết 29 của Trung ương. Các quan điểm, đường lối của Đảng về phát triển giáo dục, đào tạo thì nhiều nhưng gần đây nhất là Nghị quyết 29. Ở đây thể hiện cả truyền thống tinh hoa, kinh nghiệm của cha ông ta trong quá trình phát triển và làm giáo dục và cả những vấn đề cập nhật, hội nhập theo quan điểm của chúng ta" 

Rõ ràng, nếu đọc Nghị quyết 29 chúng ta sẽ thấy, nó không phải là triết lý giáo dục, mà chỉ là văn bản chữa cháy nền giáo dục Việt Nam đang suy đồi theo kiểu giật gấu vá vai. Hơn 70 năm qua, ngành giáo dục của đảng cầm quyền ở miền Bắc, và 40 năm ở cả đất nước chưa có một một triết lý nào khác hơn là, đảng cầm quyền ở Việt Nam muốn cai quản cả xác lẫn hồn của dân tộc Việt nhằm mục tiêu chính trị, chứ không vì đất nước và dân tộc Việt.

KẾT

Việc rút lui của tôi ở Quỹ Tây Du là việc phải làm, khi mà vai trò gầy dựng ban đầu đã xong, mọi việc đang chuyển động tốt, các thành viên đã làm việc với tôi trong gần 2 năm qua họ có đủ năng lực, nhiệt huyết để tiếp bước và đưa Quỹ Tây Du sang một giai đoạn mới: phát triển và trường tồn Tôi mong mỏi sự nhiệt thành đóng góp của mọi người Việt Nam trên toàn cầu để hiến chương thứ Nhất của Go West Foundation trở thành vĩnh cửu, và cũng là sự thịnh vượng cho Việt Nam trong tương lai xa.. 

Một nhiệm vụ khác của giáo dục Việt đang chờ tôi phía trước là, sau nhiều năm suy nghĩ về nó. Hôm nay tôi xin đưa ra một triết lý giáo dục Việt Nam, và sẽ thực hiện nó trong tương lai gần gồm 3 tư tưởng sau:

1. Tư duy

2. Khai phóng.

3. Nhân bản

Tôi kêu gọi sự đồng lòng của người Việt hãy cùng một chí hướng, một sự đoàn kết để xây dựng nó, đó là mệnh lệnh của hồn thiêng sông núi và dân tộc Việt.

Sài Gòn, 9h09' ngày thứ Bảy, 20/02/2016